Bebeklerde diş çıkarma, anne ve babalar için merakla beklenen bir süreçtir. Bu sürecin ne zaman başlayacağı değişkenlik gösterebilir. Bu dönemde ebeveynler endişeye kapılmadan, diş hekimlerinden bilgi alabilirler.
Bazı bebekler ağız içinde dişi çıkmış olarak doğabilirken, bazı bebeklerde ilk yaş günlerinde dahi dişi çıkmamış olabilir. Vaktinden erken veya geç süren dişlerin bir gelişim bozukluğu anlamına gelmediği bilinmelidir. Bebeklerin dişleri hazır olduğu vakit çıkacaktır. Çünkü her çocuk farklıdır.
Süt dişleri doğum sonrası çene kemiği içinde tomurcuk halinde bulunmaktadır. Genellikle 6. Ay ile 1. Yaş aralığında çıkmaya başlarlar. 3 yaşında alt çenede 10 adet ve üst çenede 10 adet olmak üzere toplam 20 adet süt dişi ağız içinde tamamlanmış olması beklenir.
Bebeklerde diş çıkarma süreçlerini, bu dönemde olabilecek bazı belirtileri ve diş çıkaran bir bebeği rahatlatmayla ilgili bilgiler anne ve babalar için faydalı olabilir.
Bebeklerde diş çıkarma dönemleri
İlk dişler öncelikle 6. Ay civarında çıkar. Büyük bir oranda ilk ağız içine süren dişler alt ve üst ön (orta keser) dişler olmaktadır. Daha sonra bu dişlerin yandaki dişler (yan keserler) sürer. Bunların ardından diğer süt dişleri de yavaş yavaş çıkmaya başlayacaktır. Ortalama her 6 ayda 4 adet yeni süt dişi çıktığı söylenebilir. Genel olarak kız bebekler erkek bebeklere göre daha erken diş çıkarmaya başlarlar. 2. Süt azı diş en son çıkan diştir.
Çocuk 4 yaşına geldiğinde çene ve yüz kemikleri de büyümeye devam ettiğinden süt dişleri arasında boşluklar meydana gelecektir. Bu durumda ebeveynlerin endişelenmesini gerektirecek bir durum yoktur. Aksine bu durum daha sonra süt dişlerinin yerine gelecek olan daha büyük yapılı dişlerin yerleşmesi için gerekli yeri bulmaları adına mükemmel bir doğal büyüme olayıdır.
3 yaşından 6 yaşına kadar ağızda durağan bir dönem yaşanır. 6 yaşında ilk daimi dişler olan 1. Büyük azı dişleri süt dişlerinin hemen arkasından alt ve üst çenede sağlı sollu olmak üzere 4 adet olarak sürmeye başlar. Bu dişleri diğer sürekli dişler izler. Bu dönem 12-13 yaşına kadar devem eden karışık dişlenme dönemidir.
Diş tipine göre süt dişlerinin çıkış süreleri
- Ön santral dişler: 6–10. ay
- Lateral (yan diş):9–12. ay
- Kanin (köpek dişi):15–21. ay
- Birinci azılar:13–18. ay
- İkinci azılar: 24–33. Ay
Bebeklerde diş çıkarma döneminde görünen sorunlar
Belirtiler genellikle dişin ucu görünmeden yaklaşık 3 – 5 gün önce görülür.
Huysuzluk
Diş çıkarma döneminde olabilecek ağrı ve uykusuzluk nedeniyle meydana gelebilir.
Ağrı
Bebeklerde diş çıkarma döneminde ağrı olabilir de olmayabilir de. Aslında dişler gerçekten diş etini yarmazlar. Bu yavaş yavaş gelişen bir harekettir. Doğal bir süreçtir.
Dişler ağız içine doğru ilerlerken diş etine basınç yaparak ağrı oluşturabilir. Bebeğin dikkatini dağıtmak ve kucaklamak bu ağrıyı hafifletebilir.
İştahsızlık
Bebekler, diş sürmesi aşamasında katı besinleri reddedebilir. Bu da beslenmede bazı sıkıntılara neden olabilir. Bu rahatsızlıklar nedeniyle yemek yemeyi hatta bir şey içmeyi kabul etmeyebilirler. Bu durum kilo alımının yavaşlaması veya kilo kaybına yol açabilir.
Uykusuzluk
Tüm bu sıkıntı ve huzursuzluk doğal olarak uyku düzenini olumsuz olarak etkilemektedir. Uyku saatleri değişebilir.
Öksürük
Bu dönemde salya miktarındaki artış ve salyanın boğazda birikimi neticesinde bir refleks olarak öksürük gelişebilir.
Diş etlerinde kanama
Dişler sürerken diş etlerinde kanamalar görülebilir. Bu şekilde oluşan kanamalar mavimsi benekler halinde diş etlerinde izlenebilir.
Ağız çevresinde kızarıklık
Gene salya artışına bağlı olarak bebeğin ağız çevresinde, çene ucunda hatta göğsü etrafında hafif bir kızarıklık oluşabilir. Bebeği gözlemlemek ve akan tükürüğü temizlemek önemlidir. Cildi tahriş etmeden sık ve sert silmemeye özen gösterilmelidir.
Daha fazla ısırma isteği
Diş çıkaran bebekler, diş etlerinde hissettikleri baskıyı rahatlatmak için oyuncaklarını veya parmaklarını ısırabilirler.
Ateşlenme
Bebeklerde diş çıkarma döneminde vücut ısısı biraz artabilir. Ancak 38oC üzeri olması durumunda ve diğer hastalık belirtileri de varsa bebeğinizin doktoru ile görüşün.
Bebeklerde diş çıkarma döneminde neler yapılmalıdır.
Bu dönem bebek gelişiminde doğal ve olağan bir dönemdir. Genellikle bebeklerde çok büyük sıkıntı ve rahatsızlığa yol açmadan tamamlanmaktadır.
Fakat ateş ve dişin çıktığı bölgede rahatsızlık ve şişlik hissi gibi sorunların hafifletilebilmesi için bazı önlemler alınabilir.
Masaj uygulaması
Anne veya babanın elleri çok iyi bir şekilde temizlendikten sonra bebeğin diş etlerine yumuşak hareketlerle masaj yapabilirler. Bu masaj dişin daha kolay çıkmasına yardımcı olur ve diş etindeki rahatsızlık hissini de azaltır.
Bu amaçla marketlerde satılan diş kaşıma halkaları, dondurucudan çıkartılmış veya ısıtılmış bez kullanılabilir. Ancak zamanla parçalanma ve boğazına kaçma tehlikesine karşı dikkatli olunmalıdır.
Diş çıkarma döneminde bebeklerde vücut ısısının bir miktar yükselmesi (hafif ateş) normal olarak kabul edilir ve herhangi bir ilaç tedavisine gerek yoktur. Ancak 38 derecenin üzerinde bir ateş yükselmesi tespit edilirse, bulantı ve tıkanıklık hissi varsa diş çıkarma ile ilgili olduğu düşünülmemeli ve bir pediatrist tarafından değerlendirilerek olası bir enfeksiyon ihtimaline karşı, önerilecek tedavi planına uyulmalıdır.
Diş çıkarma döneminde bebeğin rahatlatılması ve olası sıkıntıların azaltılması adına diş hekimiz bazı özel jelleri önerebilir. Diş hekimi önerisi dışında kulaktan dolma ilaç veya maddeler kesinlikle kullanılmamalıdır.
Bebeklerin dişleri çıkar çıkmaz, temiz bir tülbent veya parmak uçlarına takılan parmak fırçaları ile temizlenmeye başlanmalıdır.
Yaklaşık 2.5 – 3 yaşlarında bebek diş hekimi ile tanışmalı ve muayene ortamına yavaş yavaş alıştırılması önerilmektedir.
Sonuç
Bazı çocukların dişleri geç, bazılarınınki erken çıkar. Bunun hiçbir önemi yoktur. Hatta geç sürmüş dişlerin çürük oluşumuna karşı olan dirençleri, erken çıkan dişlere oranla daha yüksektir.
Ağrı ve huzursuzluk hissi değişkendir. Her bebekte görülmeyebilir. Ancak 6 ay ile 1 yaş aralığı dişlenme aktivitesinin sadece bir dönemidir.
Bu dönem 3 yaşına kadar devam ettiğine göre, zaman zaman gerçekleşen hırçınlıklar, anlamsız çığlıklar gayet normaldir.
SÜT DİŞLERİ ÇOK ÖNEMLİDİR.
Hamilelik döneminde yapılması gerekli olan tedavilerin aksatılmadan uygulanması yalnızca gelecekte annenin sağlığı açısından değil, yeni doğanın genel sağlık durumu ve diş sağlığı için de büyük önem taşımaktadır.
Daimi dişlere sürme rehberliği yaparlar ve onların yerleşeceği boşluğu korurlar.
Süt dişleri önemsenmez veya erken kaybında gerekli önlemler alınmazsa daimi dişler nereye gideceklerini bilemezler bu da çapraşıklık ve kapanış bozuklukları gibi sorunlara neden olabilir.
Yüzün ve çenelerin gelişimine yardımcı olarak yüzün büyüklüğümü, yüksekliğini ve şeklini etkiler.
Bebek katı gıdalara geçtiğinde ısırma, çiğneme ve ezme işlemleri ile yiyeceklerin sindirimine yardımcı olur.
Sağlıklı, çürüksüz süt dişleri daimi dişler için sağlıklı bir ortam hazırlar.
Yaşanılan bazı sıkıntıların hem bebek hem de anne tarafından daha hafif atlatılabilmesi için çocukların bebeklikten itibaren diş hekimi kontrolü altında olması oldukça önemlidir.
Sağlıklı günler dileklerimle..
