Yüzde Şişlik

Yüzde şişlik, pek çok insanın karşılaştığı yaygın bir problemdir. Estetik ve psikolojik açıdan rahatsız edici olabileceği gibi, bir sağlık sorununun belirtisi de olabilir. Yüzde şişlik, genellikle bir yaralanma, enfeksiyon veya alerjik reaksiyon sonucunda meydana gelir.

Yüzdeki şişliğin nedeni, genellikle şişliğin ortaya çıktığı zaman dilimi, şişliğin şiddeti ve diğer belirtilerle ilişkilidir. Şişlik uzun süre devam ediyorsa veya başka ciddi semptomlar eşlik ediyorsa, bir doktora başvurmak önemlidir.

Yüz Şişliğe Yol Açan Başlıca Sebepler Şunlardır:

Yaralanma veya Travma

Yüze alınan travmatik kazalar, kırık burun / çene, darbeler, kesikler veya burkulmalar şişliklere yol açabilir. Yüzdeki yumuşak dokuların zarar görmesi, şişmeye neden olur. Şişlik, vücudun yaralanmaya verdiği doğal bir tepki olan iltihaplanma ile ilişkilidir.

Enfeksiyonlar

Yüzde şişliğin en yaygın sebeplerinden biridir. Vücut, enfeksiyonla savaşırken bağışıklık sistemi iltihaplanmayı tetikleyebilir, bu da yüzde şişlik oluşumuna neden olur.

Diş apsesi, selülit, sinüs enfeksiyonları, göz enfeksiyonları veya ciltteki iltihaplanmalar (örneğin sivilce veya Herpes) yüz bölgesinde ve/veya lenf bezlerinde şişliğe neden olabilir.

Sinüs Problemleri

Sinüs enfeksiyonları veya sinüs tıkanıklığı (sinüzit), özellikle burun çevresinde ve göz altlarında şişlik oluşturabilir.

Alerjik Reaksiyonlar

Yüzde şişlik, alerjik reaksiyonların bir sonucu olarak da görülebilir. Polen, toz, hayvan tüyleri veya bazı gıda maddelerine karşı duyarlı olan kişilerde, alerjik reaksiyonlar özellikle burun ve göz çevresinde şişmeye yol açabilir. Bu tip reaksiyonlar, vücudun savunma mekanizmalarının aşırı tepki vermesi nedeniyle oluşur.

Anjioödem

Bazı kişilerde çok daha şiddetli alerjik reaksiyonlar, anjiyo ödem adı verilen derin doku şişliklerine neden olabilir. Bu durum, özellikle dudaklar, göz çevresi (göz kapaklarında), dil ve yanaklarda belirgin şişlikler oluşturabilir. Anjioödem, vücudun farklı bölgelerinde de ortaya çıkabilir ve bazı durumlarda hayati tehlike oluşturabilir.

Diş Problemleri

Dişlerdeki enfeksiyonlar veya apseler, yüzün yanak bölgesinde şişliklere yol açabilir. Bu enfeksiyonlar, genellikle ağrı, ateş, şişlik ve lenf bezi şişmeleri ile kendini gösterir. Diş hekimine başvurarak bu şişliğin nedeninin teşhis edilmesi önemlidir.

enfeksiyon hastalıkları sonucu lenf bezlerinde şişlik

Diş Apseleri & Diş Kaynaklı Yüz ve Yanak Şişmesi

Yanak şişmesi çoğu kişinin başına gelebilecek bir durumdur ve bu şişliğin en büyük sebebi çürük, çatlak veya kırık bir diştir.

Asıl neden, diş çürüğündeki mikroorganizmaların dişin kökünden ilerleyip kök çevresine ilerleyip orada enfeksiyona sebep olması ve bu enfeksiyona bağlı olarak da vücudun verdiği tepki sonucu bölgede oluşan şişliktir.

Diş nedenli yüz şişmesi (diş kaynaklı apse) ile karşılaşmamak adına dişteki bir çürük ya da hassasiyet fark edildiği anda bir diş hekimine gidilerek basit ve ucuz bir yolla çürük tedavi edilebilir. Böylece ağız ve diş sağlığı da korunmuş olur. Aksi durumda çürük ilerleyecek, tedavi zorlaşacak hatta diş kaybı kaçınılmaz bir aşamaya gelebilecektir.

Diş kaynaklı yüz ve yanak şişmesinin ihmal sonucu olduğu bilinmelidir. Küçük olduğu düşünülen bir çürük ihmal edilince dişin içinde ilerlemeye ve hassasiyet/ağrı yapmaya başlar. Gene ihmal edilirse ağrılar şiddetlenir, gece uyutmayacak hale gelir. Bu aşamada da tedavi edilmezse yüzde şişlik oluşabilir. O zaman da hemen bir antibiyotik alınır ve ne yazık ki genellikle antibiyotik yüz şişmesinin geçmesi için bir çözüm değildir.

Antibiyotik kullanımı ile bölgedeki enfeksiyon aktivitesi bastırılır ve sadece bir seferlik şişlik inebilir. Daha sonra mutlaka tekrar şişecektir çünkü enfeksiyon kaynağı olan ve yüzün şişmesine sebep olan çürük diş hala oradadır. Bu kısır döngü ilerledikçe her antibiyotik kullanımında, antibiyotik daha etkisiz hale gelir.

Dişe Bağlı Yüz Şişliği ve Alerji Arasındaki Fark Nedir?

Dişten kaynaklanan enfeksiyonlarda şişlik dişin olduğu bölgededir. Alerji nedenli şişliklerde ise yüzün geneline yayılmıştır. Göz, dudak gibi bölgeler daha fazla şişmiştir.

Diş kaynaklı şişliklerde (apseler) zonklama, nabız atar tarzda ağrı hissedilir. Alerji de ise çoğunlukla ağrı yoktur.

En önemlisi, diş kaynaklı şişlik ve apselerde, o bölgede çürük bir diş veya kırık bir kök vardır.

Alerjik reaksiyonlara nefes darlığı, aşırı burun akıntısı, ödem gibi durumlar da eşlik edebilir. Diş apselerinde örneğin nefes darlığı olmaz.

Diş kaynaklı şişlik ve apselerinin tedavisi, ilgili dişin tedavisi veya çekimiyle mümkünken, alerjik durumlarda antihistaminik ilaçlar, serumlar gibi daha sistemik bir uygulamalar yapılır. Yani diş bölgesel bir meseleyken, alerji genel bünyesel bir durumdur.

Hormonal Değişiklikler

Özellikle kadınlarda, adet dönemi, hamilelik veya menopoz gibi dönemlerdeki hormonal dalgalanmalar vücutta sıvı tutulmasına bağlı şişlikler görülebilir. Özellikle yüz bölgesinde bu şişlikler daha belirgin olabilir.

İlaçlar ve Tedavi

Bazı ilaçlar, örneğin kortikosteroidler, tansiyon ilaçları veya ağrı kesiciler, yan etki olarak vücudun su tutmasına neden olabilir. Bu da yüzde şişlik oluşturabilir.

Sağlık Sorunları

Bazı ciddi sağlık sorunları yüzde şişliklere yol açabilir. Yüksek tansiyon, kalp hastalıkları, karaciğer hastalıkları, tiroit sorunları ve böbrek hastalıkları gibi daha ciddi sağlık sorunları da yüzde şişlik meydana getirebilir. Bu tür sağlık sorunları yüzde şişlik problemleriyle birlikte, genellikle başka semptomlar da bulunur ve profesyonel bir müdahale gerektirir.

Özellikle böbrek fonksiyonları bozukluğu durumlarında, vücuttaki suyun düzgün bir şekilde atılmaması sonucu vücutta sıvı birikmesi olabilir. Bu durum, yüzde şişliğe yol açabilir.

Hipotiroidizm, tiroid bezinin vücudun ihtiyaçlarını karşılamak için yeterli hormon üretememesi anlamına gelir. Yüzdeki kilo alımı ve şişlik, hipotiroidizmin yaygın belirtileridir.

Ayrıca vücutta sıvı dengesizliği, vücutta aşırı su birikmesine veya dehidrasyona (su kaybı) neden olabilir. Bu sıvı birikmesi (aşırı tuz tüketimi, böbrek sorunları veya kalp hastalıkları gibi) yüz bölgesinde şişlik yaratabilir.

Su Tutulması (Ödem)

Vücutta fazla sıvı birikmesi, genellikle tuzlu yemekler, aşırı sıvı alımı, hormonel değişiklikler veya böbrek fonksiyon bozukluklarından kaynaklanabilir. Bu durum, yüz dahil vücudun farklı bölgelerinde şişmeye yol açabilir.

Genetik Faktörler

Bazı genetik hastalıklar ve bağışıklık sistemi bozuklukları da yüzde şişliğe neden olabilir. Örneğin, lupus hastalığı, vaskülitler (küçük damarsal iltihaplar) veya romatoid artrit gibi hastalıklar, vücudun çeşitli bölgelerinde şişliklere yol açabilir.

Uyku Düzeni ve Yorgunluk

Uykusuzluk, yetersiz, kalitesiz uyku ve aşırı yorgunluk da yüzde şişliğe yol açabilir. Yetersiz ve kalitesiz uyku, vücudun sıvı dengesini bozar ve göz altı torbalarının yanı sıra yüzün diğer bölgelerinde de şişliklere neden olabilir.

Yüzde Şişlik Nasıl Geçer?

Yüzdeki şişlik, altta yatan esas nedene göre farklı şekillerde tedavi edilir. Bazı öneriler:

Buz Uygulaması: Yaralanma veya travmaya bağlı şişliklerde buz uygulamak, şişliği azaltabilir.
Antihistaminikler: Alerjik reaksiyonlara bağlı şişliklerde antihistaminik ilaçlar kullanılabilir.
Sıvı Tüketimi: Yetersiz sıvı alımına bağlı şişliklerde bol su içmek faydalıdır.
İlaç Tedavisi: Enfeksiyonlara bağlı şişliklerde, doktor tarafından reçete edilen antibiyotikler veya anti-inflamatuar ilaçlar kullanılabilir.

Yüzüm Şişti Nasıl İner?

Yukarıdaki bilgiler ışığında, yüzdeki şişliğin asıl sebebi alerjik bir reaksiyon mu yoksa dişe bağlı bir durum mu? Ya da başka bir nedenle mi? Bunun teşhis edilmesi önemlidir.

Alerjik bir reaksiyon söz konusuysa en kısa zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmakta fayda var. Alerji kaynaklı yüz şişmeleri ihmal edilmeyecek kadar ciddi bir durumdur. Çünkü yüz bölgesi doku olarak hassastır ve böylesi şişlikler nefes darlığı ve şok durumunu tetikleyebilir.

Diş kaynaklı bir şişlik nasıl geçer sorusunun cevabı ise, mutlaka bir diş hekimine gitmektir.

Diş Hekimine Gidene Kadar Evde Uygulanabilecek İşlemler;

Öncelikle dişleri dikkatlice fırçalayarak şişliğe sebep olan yabancı maddeleri bölgeden mümkün olduğunca uzaklaştırmaya çalışılmalıdır. Bu işlem olası bir ağrıyı tetikleyebileceği için dikkatli ve yavaşça yapılmalıdır. Aynı amaçla ılık tuzlu su ile gargara yapmak ve soğuk uygulamak faydalı olabilir.

Elbette bunların hiçbiri bir diş hekimi müdahalesi kadar etkili olmayacaktır.

Tekrar önemle vurgulayacak olursak, diş kaynaklı yüz şişmelerinde en iyi çözüm en kısa yoldan bir diş hekimine başvurmaktır. Diş hekimi bazı durumlarda ilgili dişi temizleyerek ve şişliğe yani enfeksiyona sebep olan etkeni ortadan kaldırarak şişliğin tedavisindeki ilk adımı atabilir.

Yüzdeki şişliğe sebep olan diş müdahale edilemeyecek kadar ilerlemişse enfeksiyonun durumuna göre diş hekimi ilaçlar yazar ve sizi bir Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi Uzmanına yönlendirebilir.

Ağrı kesici ilaç almak şişliğe fayda sağlamaz ama var olan ağrıyı hafifletmeye yardımcı olabilir.

Diş hekimine veya doktora danışmadan antibiyotik almak son derece yanlıştır. Çünkü bazen antibiyotikler basitçe çözülebilecek bir durumu daha karmaşık hale getirebilmektedirler.

Yüz ve yanak şişmelerinde antibiyotikler doğru kullanılmazsa şişliğe etki etmeyecektir. Bu yüzden bir hekim önermedikçe antibiyotik alınmamalıdır.

Eğer şişmiş olan bölgeye müdahale edilmezse, şişlik diş etinin bir yerinden kendine yol bularak (fistül oluşumu) patlar ve iltihap vücuttan dışarıya akar. Bu durumda bölgedeki basınç azaldığı için kişi rahatlar, ağrı şiddeti azalır ancak kısa bir süre sonra bu tablo tekrarlayacaktır ve kronik bir enfeksiyon haline dönüşür.

Sonuç

Yüzde şişlik, pek çok farklı sebepten kaynaklanabilir ve bazen ciddi sağlık sorunlarının habercisi olabilir. Eğer şişlik geçmiyorsa, şiddetliyse veya diğer semptomlarla birlikte görülüyorsa, bir doktora başvurmak önemlidir. Yüzdeki şişliğin nedeni doğru şekilde teşhis edilirse, etkili tedavi yöntemleri ile şişlik tedavi edilebilir.