Diş eti apsesi, genellikle diş eti iltihabı ve diş çürümelerinden kaynaklanan, ağrılı ve enfekte olmuş bir bölgeyi ifade eder. Diş etlerinde meydana gelen bu apse, ağız sağlığını ciddi şekilde etkileyebilir ve tedavi edilmediği takdirde daha büyük sağlık sorunlarına yol açabilir.
Diş Eti Apsesi Nedir?
Diş eti apsesi, diş etlerinde meydana gelen bakteriyel bir enfeksiyon sonucu oluşan iltihaplı şişliktir. Bu apse, genellikle diş eti hastalıkları, diş çürükleri veya dişlerin arasına yerleşen bakteriler nedeniyle gelişir. Diş etlerinde iltihaplanma meydana geldiğinde, enfeksiyon bölgesinde genellikle ağrı, şişlik ve kanama gibi belirtiler görülür. Diş eti apsesi, tedavi edilmediği takdirde enfeksiyonun diş köklerine veya kemiklere yayılmasına neden olabilir.
Diş Eti Apsesinin Belirtileri
Diş eti apsesi, genellikle aşağıdaki belirtilerle kendini gösterir:
- Şişlik ve kızarıklık: Diş etlerinde şişlik, kızarıklık ve sıcaklık hissi oluşabilir.
- Ağrı: Diş eti apsesi, bazen şiddetli bir ağrıya yol açar. Bu ağrı, diş etlerinden başlar ve çeneye, hatta boyna kadar yayılabilir.
- Kanama: Diş etlerinde kanama görülebilir, özellikle diş fırçalarken veya diş ipi kullanırken.
- Hassasiyet: Diş etlerinde ve dişlerde hassasiyet artar. Sıcak veya soğuk yiyecekler ve içecekler bu hassasiyeti artırabilir.
- Ağızda lezyon: Diş etlerinde apse oluştuğunda, bölgeyi çevreleyen doku şişer ve içi iltihapla dolu bir kese oluşabilir.
Bazı durumlarda;
(genellikle ileri düzeyde oluşan çürümeler sonrası gerçekleşen kök ucu iltihaplanmalarında)
- Şiddetli ağrı,
- İrin (cerahat) akması
- Diş etlerinde ya da yüzde şişlik ve kızarıklık (Ciddi bir enfeksiyona işaret edecek şekilde alt ya da üst çenede şişlik şeklinde belirtiler izlenebilir.)
- Ağızda kötü bir koku ya da metalik bir tat hissi,
- Ateş,
- Boyun bölgesinde lenf bezlerinde şişme,(lenfadenopati)
- Yutmada ya da ağız açmada zorluk,
- Fistül (sivilce benzeri bir görünüm) oluşabilir.
Diş Eti Apsesinin Nedenleri
Diş eti apsesinin başlıca nedenleri arasında şunlar yer alır:
- Diş Eti Hastalıkları: Gingivitis ve periodontitis gibi diş eti hastalıkları, diş etlerinde iltihaplanmalara yol açar ve enfeksiyon riskini artırır. Bu iltihap düzeyi ilerledikçe bazı durumlarda diş eti apsesi oluşabilir.
- Diş Çürükleri: Dişlerdeki çürükler, bakterilerin diş eti bölgelerine yayılmasına ve enfeksiyon oluşmasına neden olabilir.
- Diş ve Diş Eti Travması: Dişe gelen travmalar, diş etlerinin zedelenmesine ve enfeksiyonların kolayca yerleşmesine neden olabilir.
- Ağız Hijyeninin Yetersiz Olması: Yetersiz ağız bakımı ve dişlerin düzenli fırçalanmaması, bakterilerin birikmesine ve diş eti hastalıklarının ortaya çıkmasına neden olabilir.
- Zayıf Bağışıklık Sistemi: Bağışıklık sistemi zayıf olan kişiler, diş eti enfeksiyonlarına karşı daha duyarlıdır. Şeker hastalığı, immün sistem bozuklukları gibi belirli sağlık sorunları yaşanması, kemoterapi görülmesi ve steroid ilacı kullanılması gibi durumlarda diş apsesi oluşması olasılığı daha yüksektir.
- Dişlerde kırık ya da çatlak olması: Dişlerde kırık ya da çatlak olması halinde dişteki açıklıktan sızan bakteriler pulpaya veya diş etine yayılarak apse oluşumuna neden olabilir. Bu konu ile ilgili olarak ‘DİŞ KIRILMASI VE ÇEKİMSİZ TEDAVİ YÖNTEMLERİ’ konulu yazımı okuyabilirsiniz
Diş Eti Apsesi Tedavi Yöntemleri
Apse tedavi edilmediği takdirde, enfeksiyonun yayılması ciddi sağlık problemlerine yol açabilir.
Tedavisi enfeksiyonun iyileştirilmesi, komplikasyonların önlenmesi ve mümkünse dişin kurtarılması amacıyla kişiye özel planlanır. Uygulanacak olan tedavi sorunun boyutuna bağlıdır. Bu aşamada apseli dişin durumu ve enfeksiyonun diğer dişlere yayılması gibi bir sorun oluşup oluşmadığı diş röntgeni çekilerek tespit edilir.
Tedavi yöntemleri şöyledir:
1. Antibiyotik Tedavisi
Diş eti apsesinin tedavisinde, enfeksiyonu kontrol altına almak için antibiyotikler kullanılabilir. Ancak antibiyotikler, genellikle diş hekimi tarafından gerekli görüldüğünde kullandırılır. Gereksiz yere antibiyotik kullanımı doğru değildir. Genellikle enfeksiyonun yayıldığı ve hastanın bağışıklık sisteminin zayıf olduğu durumlarda antibiyotik tedavisi gündeme gelir. Antibiyotik kullanımı diş apsesinin tedavisi için tek başına yeterli değildir.
2. Diş Taşı Temizliği
Hekiminiz, enfeksiyonun kaynağını bulmak ve temizlemek için profesyonel diş taşı temizliği uygulayabilir. Dişin etrafındaki plaklar ve diş taşları temizlendikten sonra, enfeksiyonun yayılma riski azalacaktır.
3. Cerrahi Müdahale
Bazen apseyi boşaltmak için cerrahi müdahale gerekebilir. Diş hekimi, enfekte bölgeyi temizleyerek apseyi boşaltabilir. Ayrıca dişin kök bölgesindeki enfekte dokuyu tedavi edebilir.
Kesi ve drenaj: Apsede küçük bir kesi yapılarak irin (cerahat) boşaltılır. İrinin boşaltılması ve şişliğin inmesi sonrasında apseli bölge temizlenir. Apse boşaltıldıktan sonra kök kanal tedavisine ihtiyaç duyulabilir.
4. Diş İpi ve Ağız Gargarası
Diş ipi kullanımı ve diş hekimi önerisi doğrultusunda kullandırılacak antibakteriyel bir ağız gargarası, diş eti sağlığını iyileştirebilir ve enfeksiyonun yayılmasını önleyebilir.
Enfeksiyonun ortadan kaldırılmasını ve dişin kurtarılmasını sağlayacak etkili bir diş hekimliği prosedürüdür. Dişin enfekte olan pulpası çıkarıldıktan sonra oluşan boşluk doldurulur ve yeni bir enfeksiyonun önlenmesi amaçlanır.
6. Dişin Çekilmesi
Eğer apse ciddi şekilde dişi etkilemişse, maalesef dişin çekilmesi gerekebilir. Bu durum, dişin korunamayacağı durumlarda başvurulan son çaredir. Dişin çekilmesiyle birlikte bölgedeki irin dışarı akar. Bölge iyice temizlenir ve yıkanır.
Bölgedeki diş eksikliğinin giderilmesi için sonrasında protetik bir restorasyon veya implant tedavisi uygulanması etkili bir çözüm olabilir.
Diş Apsesi İle İlgili Sık Sorulan Sorular.
Diş Apsesi İçin Ne Zaman Diş Hekimine Gidilmelidir?
Diş apsesi kendiliğinden kaybolan bir durum değildir. Bu nedenle belirti olması halinde en kısa sürede ve ezbere antibiyotik kullanımına başlamadan diş hekimine gidilmelidir. Diş apsesi tedavi edilmediği takdirde ilerleyerek enfeksiyonun yayılmasına, diş kaybına ve genel sağlığımızın bozulmasına neden olabilir.
Bu konuyla ilgili olarak ‘DİŞ ETİ HASTALIKLARI VE GENEL SAĞLIĞIMIZ ARASINDAKİ İLİŞKİ‘ konulu yazımı okuyabilirsiniz.
Diş Eti Apsesinden Korunma Yolları
Diş eti apsesinden korunmak için aşağıdaki önlemler alınabilir:
- Düzenli Diş Fırçalama: Dişlerinizi günde en az iki kez fırçalayarak bakterilerin birikmesini önleyin.
- Diş İpi Kullanımı: Dişlerinizin arasındaki yiyecek ve plakları temizlemek için düzenli olarak diş ipi kullanın.
- Düzenli Diş Kontrolleri: Yılda en az iki kez diş hekiminize giderek ağız sağlığınızı kontrol ettirin.
- Sağlıklı Beslenme: Düşük şekerli, dengeli bir diyeti tercih ederek diş sağlığınızı destekleyin.
- Sigara ve Alkolü Sınırlama: Sigara ve alkol kullanımı diş eti sağlığını olumsuz etkileyebilir. Bu alışkanlıklardan kaçınmak, ağız sağlığınız için faydalıdır.
Diş Eti Apsesi Rahatsızlıkları Evde Nasıl Azaltılır?
Diş apsesi bazı durumlarda son derece acı ve ağrı verebilen aynı zamanda kısa sürede tedavi edilmesi gereken bir sağlık sorunudur. Diş eti apsesinin diş hekimi tarafından tedavi edilmesi gerekmekle birlikte bazı durumlarda ağrıları azaltmak için evde bazı yöntemler uygulanmasına ihtiyaç duyulabilir.
Ağız ve diş hijyenine özen göstermek diş etlerinin rahatlamasını ve iyileşmesini sağlayabilir. Bunun için düzenli olarak diş fırçalanmalı ve diş ipi kullanılmalıdır. Dişlerin agresif bir şekilde fırçalanması diş eti tahrişine neden olabileceği için fırçalama yumuşak kıllı diş fırçası ile nazikçe yapılmalıdır.
Anti-İnflamatuar özelliklere sahip olan tuzlu su yara iyileşmesinde etkilidir. Diş eti apselerindeki ağrının giderilmesi için günde 4 ila 5 kez ağız tuzlu suyla çalkalanmalıdır.
Ağrı kesici kullanımı en azından bir diş hekimi müdahalesine kadar uygulanacak en mantıklı çözüm olacaktır.
Diş Apsesi Sadece Ağızdan Alınan Antibiyotikler ile Tedavi Edilebilir mi?
Hastalarımızın çoğu antibiyotiklerin tek başına apse tedavisinde gerekli ve yeterli olduğunu düşünürler. Bu doğru değildir. Çünkü antibiyotik kullanımı diş apsesini iyileştirmez. Sadece baskılar.
Şiddetli akut durumlarda hekim kararıyla uygun bir antibiyotik önerilecektir. Ancak sadece antibiyotik kullanımının yeterli olduğu inancının doğru olduğunu söylemek mümkün değildir.
Ayrıca kanal tedavisi gibi uygun bir tedavi uygulanıp gerekli temizlik, dezenfeksiyon ve kök kanalı dolumu yapılmazsa, enfeksiyon bölgede kalacaktır. Bakteriyel bir diş enfeksiyonu olan diş apsesinin tamamen ortadan kaldırılması için boşaltma (drenaj) ve temizleme (küretaj) ile birlikte kişi özelinde planlanan bir tedavi süreci uygulanması zorunludur.
Antibiyotiklerin tek başına diş apselerini tedavi etmemesinin nedenleri şunlardır:
1-Bir zamanlar dişin içini vücudun antibakteriyel savunmasıyla besleyen ve koruyan kan damarları tahrip olduğu için antibiyotikler enfeksiyonu iyileştirebilecek şekilde dişin içine ulaşamaz.
2-Günümüzde pek çok farklı antibiyotik türü vardır. Bunların her biri belirli bakteri türlerine etkilidir. Enfeksiyona neden olan bakteriler, reçete edilen antibiyotiğin etki alanına girmiyorsa enfeksiyon iyileşmeyecektir. Ayrıca antibiyotikler mantar ya da viral enfeksiyonlarda etki edemezler.
Tekrarlayan Diş Eti Apsesi Neden Olur?
Tekrarlayan diş eti apselerinin altında yatan en önemli neden, tedavi edilmemiş ileri düzeydeki diş eti hastalıkları veya diş çürümeleridir.
Tekrarlayan diş eti apselerinin diğer bir nedeni besinlerin ısırılması sırasıda şiddetli ağrı ile karakterize diş – kök çatlamaları veya kırılmalarıdır. Bazı kişiler bu çatlamayı hissedebilirler, bazı kişilerde hiç fark etmeyebilir.
Ayrıca vücut direnci düşüklüğü ile sonuçlanan bazı durumlarda kronikleşmiş ve tedavi edilmemiş olan apse lezyonlarında akut ataklar görülebilir. Gribal bir enfeksiyon, yorgunluk, koşuşturma, sıkıntı, üzüntü, hormonal denge değişiklikleri, beslenme yetersizlikler, uyku sorunları gib,gibi pek çok sorun tekrarlayan apse oluşumlarına zemin hazırlayacaktır.
Bu konu ile ilgili olarak ‘STRES VE AĞIZ SAĞLIĞIMIZ’ konulu yazımı okumanızı öneririm.
Sonuç
Diş eti apsesi, ciddi bir ağız sağlığı sorunu olabilir, ancak erken tedavi ile önlenebilir ve yönetilebilir. Düzenli ağız bakımı, sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve diş hekiminizin önerilerine uymak, diş eti apsesi gibi problemleri önlemenin en etkili yollarıdır. Eğer diş etlerinizde şişlik, ağrı veya kanama gibi belirtiler fark ederseniz, bir diş hekimine başvurmanız önemlidir.
Ağız sağlığınızı ihmal etmeyin, çünkü sağlıklı dişler ve diş etleri genel sağlığınız için çok önemli bir rol oynar.
Sağlıklı Günler Dilerim
Diş Hekimi H. Tuncay Akdoğanlı
