Kanal tedavisi diş çürüğünün ilerlemesi veya dişte meydana gelen bir travmaya bağlı olarak dişlerin içinde bulunan damar ve sinirlerin zarar görmesi ya da iltihaplanması gibi durumlarda uygulanan bir işlemdir.
Kanal Tedavisi Neden Yapılır? Hangi Durumlarda Kanal Tedavisi Gerekir?
Dişinizde soğuk ya da sıcak gibi herhangi bir uyaran olamadan kendiliğinden başlayan ağrı
Soğuk ya da sıcak uyaranlar uzaklaştıktan sonra uzun süre devam eden ağrı
Geceleri yatma pozisyonunda gerçekleşen ağrı ya da uykudan uyandıracak derecede şiddetli ağrı
Dişte çiğneme sırasında hassasiyet ve ilgili dişin üzerine basamama
Tek bir dişte meydana gelen koyu renk değişikliği
Diş etinden sivilce benzeri bir fistül oluşması ve buradan iltihap (ya da akıntı) gelmesi
Bu durumların haricinde bu şikayetlerin hiçbiri bulunmasa dahi dişlerimizde herhangi bir ağrı oluşturmayan kronik bir enfeksiyon bulunabilir ve rutin diş kontrolleri esnasında çekilen filmler ile tesadüfen tespit edilebilir.
Kanal Tedavisini Geciktirilirse Ne Olur?
Vücudumuzun herhangi bir yerinde iltihap olduğunda genelde gerekli ilaçları kullanarak tedavi edilmesi mümkün olabilmekteyken, kanal tedavisi gerekli olduğu durumlarda sadece ilaç kullanarak tedavi olmamız mümkün değildir.
Dişimizin içindeki iltihap kaynağı olan çürük ve kanallar içerisinde enfekte dokular temizlenmeden iyileşmeyecektir.
Tedavi geciktirildiği takdirde iltihap çene kemiği içerisine doğru yayılabilmekte dolayısıyla diş kök ucundaki çene kemiğinde yıkıma ve kistik yapılara sebep olabilmektedir.
Dişimizin içindeki iltihap kan yoluyla vücuda yayılarak genel sağlığımızı olumsuz olarak etkileyebilir.
Kanal Tedavisi Ne Kadar Sürer? Kanal Tedavisi Kaç Seans Sürer?
Kanal tedavisi bazı durumlarda tek bir seansta bitirilebilirken bazı durumlarda iltihabın yoğunluğuna bağlı olarak daha fazla tedavi randevusu gerekebilir. Kök kanallarındaki iltihap kurumadıkça tedavi tamamlanamaz.
Genel olarak tedavi 3. seansta tamamlanır.
Kök Kanal Tedavisinde Güncel Konseptler Nelerdir?
Daha önceden film çekilerek yapılan dişin boyunun hesaplama prosedürü elektronik aygıtlar ile daha doğru bir şekilde yapılabilmektedir. İşlem sırasında gerektiğinde dijital görüntüleme tekniğiyle çok daha hızlı bir şekilde görüntü alınabilmektedir.
Günümüzde tedavide kullanılan büyüteçler sayesinde daha başarılı tedaviler yapılabilmektedir.
Kanal Tedavisi Nasıl Yapılır?
Kanal tedavisi sırasında öncelikle dişteki tüm çürük dokular temizlenir.
Pulpa dokusuna kadar gelinir ve kök kanallarına ulaşılır. Dişte kaç kanal varsa bütün kanallar çeşitli aletler ile temizlenir ve şekillendirilir. Bazı dezenfektanlar ile mikroplardan arındırılır.
Boşaltılmış ve temizlenmiş kanallar özel dolgu maddeleri ile doldurularak tedavi tamamlanır.
Bazı durumlarda dişteki enfeksiyon tedavi edilene kadar pansuman seansları devam eder. Seanslar arasında geçici dolgular kullanılmaktadır.
Daha sonra dişin daimi restorasyonu dolgu, kuron veya parsiyel kuron olarak devam edilecektir.
Kanal Tedavisinde Ağrı Olur mu? Kanal Tedavisi Acıtır mı?
Hekiminiz size en konforlu tedaviyi sunmak için elinden geleni yapacak ve dişinizde derin bir uyuşma sağladıktan sonra tedavinize başlayacaktır.
Bu sayede işlem sırasında ağrı duyma ihtimaliniz çok düşüktür.
Tedavi sırasında gene ağrı duymanız durumunda hekiminiz özel yöntemler ile ağrınızın dinmesini sağlamaya çalışacaktır.
Kanal Tedavisinden Sonrası Ağrı Olur mu?
Kanal tedavisi tamamlandıktan sonra bazı durumda hassasiyet gelişebilir.
Bununla birlikte bazı kişilerde tedavi sonrasında hafif ağrıdan şiddetli ağrıya kadar farklı derecelerde ağrı gelişme ihtimali de mevcuttur.
Birkaç hafta süresince tedavi edilen dişte çiğnemede hassasiyet gelişebilmektedir.
Bu durumda hastalar sinir kalabileceği şüphesine kapılabilmektedir.
Tedavi sonrası birkaç gün sürebilecek bu ağrının veya çiğneme sırasında hassasiyet gelişmesinin sebebi kök ucundaki sinir liflerinin duyarlılığıdır.
Bu durum elimize bir iğne batmasına benzetebiliriz, parmağımıza batan iğne sonucunda o bölgede geçici bir şişlik ve kızarıklık oluşur.
Bu durum kişiden kişiye değişmekle birlikte, tedavi sonrası bu şekilde bazı rahatsızlıkların gelişmesi olağandır. Zaman içinde giderek azalması ve geçmesi beklenir. Ancak geçmez veya giderek artış gösterirse bu durumun hekiminiz tarafından değerlendirilmesi uygun olacaktır.
Kanal tedavisinden sonra ağrı ve hassasiyet gelişmemesi için ne yapılabilir?
Kanal tedavisi sonrasında ağrı ile karşılaşmamak için tedavi sonrasında ilgili diş bölgesine dışarıdan soğuk kompres -hekim tavsiyesi doğrultusunda- uygulanabilir. Bu işlem o bölgede gelişebilecek olası ödem ve ağrı riskini azaltabilir.
Tedaviye öncesi işlemden bir saat önce alınan ağrı kesici ödem azaltıcı ilaçlar (analjezik antienfamatuar etkili) tedavi sonrasında ağrı gelişme riskini düşürdüğü bilinmektedir.
Tedaviden sonra birkaç gün süre ile doktorunuzun tavsiye ettiği şekilde ağrı kesici ödem azaltıcı ilaçların kullanılması dişinizde hassasiyetin daha çabuk geçmesine ve tedavi sonrasını daha rahat geçirmenize yardımcı olacaktır.
Bu ilaçları mide rahatsızlığı ya da başka sağlık sorunları olan kişiler doktorlarına danışmadan kullanmamalıdır.
Kanal Tedavisi sonrası yemek yemenin herhangi bir sakıncası yoktur. Ancak belli bir süre özellikle de sert besinlerin ezilmesi veya ısırılması sırasında hassasiyet hissedilebilir.
Endodontik Cerrahi Nedir?
Kanal tedavisinin tekrarından sonra dahi iyileşmeyen durumlarda küçük cerrahi işlemler ile bazı problemler düzeltilebilmektedir. Ancak oldukça riskli tedavilerdir.
Kanal Tedavili Diş Ne Kadar Ağızda Kalır?
Maalesef pek çok kişide kanal tedavisinin birkaç yıl içinde sorun olacağı gibi yanlış bir algı vardır.
İyi yapılmış bir kanal tedavisi ve dişin restorasyonu sonrasında hastanın da dişine gerekli şekilde bakması durumunda ömür boyunca ağızda kalabilmektedir.
Dişte Apse Varken Kanal Tedavisi Yapılır mı?
Kanal tedavisi dişte şiddetli apse olduğu durumlarda dahi hastanın çenesini açmada herhangi bir kısıtlama yoksa güvenli bir şekilde yapılabilmektedir. İşlem sırasında uygulanan tedavi ile mevcut apsenin boşaltılması ve hastanın rahatlatılması amaçlanır.
Tedavi yerine antibiyotik ve benzeri ilaçlar kullanıldığı takdirde mevcut olan apse kemik içerisinde organize olarak sertleşir. Bu açıdan bakılacak olursa kanal tedavisi ile iyileşecek bir dişin tedavisi daha da güç olacaktır.
Kanal Tedavisinin Tekrarı Mümkün müdür? Ne Zaman Uygulanmalıdır?
Hastanın kök tedavisi uygulanmış bir dişini fonksiyonel olarak kullanamaması ve kök ucunda mevcut olan enfeksiyonların iyileşmemesi durumunda kanal tedavileri tekrardan yapılabilmektedir.
Bu işlemin uzmanlığı kanal tedavisi olan endodontistler tarafından yapılması kanımca daha uygun olacaktır.
Kanal Tedavisinin Başarısız Olmasının Nedenleri Nelerdir?
Daha önceden yapılan kanal tedavisinin hatalı ya da eksik olması
Hastanın ağız bakımının yetersizliğine bağlı olarak dişini tekrardan çürütmesi
Dişin üst dolgusunun düşmesi durumunda yerine hemen yeni bir dolgu yapılmaması
Hasta ve hekimden kaynaklanmayan durumlar (kök dışı enfeksiyon, anormal kanal anatomileri…)
Kanal Tedavisinin Başarı Oranı Nedir?
Uluslar arası bilimsel dergilerde yayınlanan makalelerde bu oran oldukça yüksektir.
İyi yapılmış bir kanal tedavisinin başarı oranını belirleyen en önemli etken hastanın tedaviye ne zaman geldiğidir. Zamanında yapılan müdahaleler başarı oranını daha da artıracaktır.
SONUÇ
Kanal tedavisi öncelikle kolay bir tedavi değildir.
Diş dolgusuna oranla daha uzun bir tedavi süreci gerekir. Gene diş dolgusuna oranla daha riskli ve ekonomik olarak daha maliyetlidir. Bu nedenle bir çürük oluştuğunda ilerlemeden tedaviye alınması oldukça mantıklıdır.
Çünkü çürüğün ilerlemesi ağrı ve hassasiyetin artmasıyla birlikte kanal tedavisi ihtimalini de ortaya çıkaracaktır.
Tüm bunlara rağmen kanal tedavisi endikasyonu ortaya çıkarsa mecburen gerekli işlemin vakit geçirilmeden yapılması gerekir. Çünkü aksi takdirde diş apsesi veya kistik bir oluşum gelişme ihtimali vardır.
Ancak başarılı bir kanal tedavisi sonrası hem diş ağrısı geçecek, hem de diş çekimden kurtaracaktır. Yani dişimiz çekilmeden ağzımızda kalacaktır.
İmplant dahil yapılabilecek en iyi restorasyon yapılsa dahi hiç bİr protez çekilen dişimizin yerini alamaz.
En öncelikli amacımız dişlerin çürümelerine ortam sağlayacak faktörlerin ortadan kaldırılmasına yönelik doğru ağız bakım alışkanlıklarının kazanılması ve aksatılmadan uygulanmasıdır.
Yıllık diş hekimi kontrolleri bu açıdan oldukça önemlidir.
Sağlıklı Günler Dilerim.
Diş Hekimi H.Tuncay Akdoğanlı
