Diş macunu seçimi, ağız ve diş sağlığımızı korumak için oldukça önemlidir. Piyasada birçok farklı içerik ve özellikte diş macunu bulunmaktadır. Ancak doğru diş macununu seçmek için bazı önemli kriterleri göz önünde bulundurmak gerekir.
Diş macunu seçerken dikkat edilmesi gerekenler:
1. Diş Macununun Florür İçeriği
Diş macunu seçerken en önemli kriterlerden biri florür içeriğidir. Florür, diş minesini güçlendirerek çürük oluşumunu önler. Uzmanlar, günlük kullanım için diş macununda en az 1000 ppm (parça başına milyon) florür bulunmasını önermektedir. Ancak çocuklar için daha düşük florür oranına sahip ürünler tercih edilmelidir.
Florür, diş minesini güçlendiren ve çürükleri önleyen en önemli bileşendir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve çoğu diş hekimi, florür içeren diş macunlarını önermektedir.
- Yetişkinler için: %0,10- %0,15 (1000-1500 ppm) florür içeren diş macunları uygundur.
- Çocuklar için: 3 yaş altı çocuklarda florür miktarı 500 ppm, 3-6 yaş arası çocuklarda ise 1000 ppm olmalıdır.
2. Ağız ve Diş Sağlığına Uygunluk
Herkesin diş yapısı ve ağız sağlığı farklıdır. Bu nedenle diş macunu seçerken kişisel ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurmalısınız.
Eğer sıcak, soğuk veya tatlı yiyecek ve içeceklere karşı hassasiyetiniz varsa, hassasiyet giderici (sensitive) diş macunlarını tercih edebilirsiniz.
Bu tür diş macunları, sinir uçlarını yatıştıran, sinir sinyal iletimi üzerinde etkili olan ve ağrılı uyarıların iletimini yavaşlatan, duyarsızlaştıran ve diş üzerini mekanik olarak tıkayan bir tabaka oluşturur.
Potasyum nitrat, potasyum klorür, stronsiyum klorür, kalsiyum oksalat veya arjinin gibi etken maddeleri içeren diş macunları bu amaca uygundurlar.
- Diş eti problemleri ve kanama rahatsızlığı olanlar için klorheksidin, triklosan veya çinko sitrat içeren antibakteriyel, plak önleyici ve diş eti dostu içeriklere sahip macunlar tercih edilmelidir.
- Diş beyazlatma isteyenler için diş minesine zarar vermeyen beyazlatıcı macunlar seçilmelidir.
Beyazlatıcı diş macunları genellikle aşındırıcı tanecikler (silika gibi) içerir. Ancak, bu tanecikler diş minesine zarar verebilir. Eğer dişlerinizi beyazlatmak istiyorsanız:
✅ Düşük aşındırıcı özellikte beyazlatıcı diş macunlarını tercih edin.
✅ Karbamid peroksit veya hidrojen peroksit içeren diş macunları daha etkili olabilir.
❌ Yoğun aşındırıcı (yüksek RDA değeri olan) diş macunlarından kaçının.
Not: Beyazlatıcı diş macunları diş minesine zarar verebileceğinden, sürekli kullanımı önerilmez.
- Diş taşı oluşumunu önlemek için tartar kontrolü sağlayan macunlar: Çinko ve pirofosfat içeren diş macunları tartar oluşumunu azaltmaya yardımcı olur.
3. Diş Macunundaki Aşındırıcı Madde İçeriği
Diş macununun aşındırıcılığı diş sağlığını olumsuz etkileyecektir. Temizlik için gerekli olmasına rağmen aşındırıcı parçacıklar, zımpara etkisiyle özellikle de sert ve agresif fırçalama alışkanlığı ile kullanıldığında zamanla diş minesini de aşındırabilir. Buda, dişlerde hassasiyetin oluşmasına ve daha yüksek diş çürük riskine yol açabilir. Minedeki aşınma geri döndürülemez, bu nedenle diş macunu içeriğinde uygun miktarda aşındırıcı olması lekeleri temizlemek için gerekli olmasının yanında dişlere zarar verecek miktarda olmaması gerekmektedir.
Diş macununun aşındırıcılık seviyesini belirleyen RDA (Relative Dentin Abrasivity) değeri şu şekilde sınıflandırılır:
- 0-70: Düşük aşındırıcı (Hassas dişler için)
- 70-100: Orta seviyede aşındırıcı
- 100-150: Yüksek aşındırıcı
- 150 ve üzeri: Çok yüksek aşındırıcı (Uzun süre kullanılması önerilmez)
Diş minesini korumak için, RDA değeri 70’in altında olan diş macunlarını tercih etmelisiniz.
4. Doğal ve Organik İçerikler
“Daha beyaz! Daha parlak! Daha taze bir nefes! Daha hassas! Daha koruyucu! Daha, daha,daha……!!! ” tüm bu vaat edilenlerle birlikte süslü, renkli ve parlak ambalajlı paketler çekici olabilir ancak önemli olan bu paketlerin içinde nelerin olduğunu bilmektir. Görünen o ki, diş macunlarında farkında olduğumuzdan çok daha fazla ve zararlı kimyasal bulunabilmektedir. Dolayısıyla kimyasal içeriklerden kaçınmak isteyenler için doğal ve organik diş macunları iyi bir alternatif oluşturabilir.
5. Çocuklar İçin Özel Formüllü Diş Macunları
Çocukların diş sağlığını korumak için özel olarak üretilmiş diş macunları kullanılmalıdır. Yutulması durumunda zararlı olabilecek maddeler içermemeli ve florür oranı çocuklar için uygun seviyede olmalıdır. Ayrıca meyve aromalı diş macunları çocukların düzenli fırçalama alışkanlığı kazanmasına yardımcı olabilir.
6. Ağız Kokusu ve Ferahlık Etkisi
Ağız kokusunu önlemek için antibakteriyel özelliklere sahip, nane veya mentol içeren diş macunları tercih edilebilir. Ağız hijyenini destekleyen çinko içeriği de özellikle kötü kokuları önlemede etkilidir.
7. Özel İçerikli Diş Macunlarına Dikkat Edin
Bazı diş macunları, sağlığa zararlı olabilecek maddeler içerebilir. Diş macunu satın alırken şu içeriklerden kaçınmak faydalı olabilir:
Bazı diş macunları, tatlandırıcılar ve zararlı kimyasallar içerebilir. Şeker içeren diş macunları çürük riskini artırır.
Dikkat edilmesi gereken zararlı maddeler:
- ❌ Sodyum Lauril Sülfat (SLS): Köpük oluşumunu sağlar ancak ağız içinde tahrişe ve yaralara neden olabilir.
- ❌ Parabenler: Koruyucu olarak kullanılır fakat bazı sağlık riskleri taşıdığı düşünülmektedir. Hormon dengesini bozabilir.
- ❌ Triklosan: Antibakteriyel özellik taşır, ancak uzun vadede zararlı olabilir.
Tatlandırıcı olarak ksilitol içeren diş macunları daha sağlıklı bir alternatif olabilir.
Sonuç: En İyi Diş Macunu Nasıl Seçilir?
Diş macunu seçerken kişisel ihtiyaçlarınızı, içerik listesini ve diş hekiminizin önerilerini dikkate alarak en uygun ürünü tercih edebilirsiniz. Ağız sağlığınızı korumak için düzenli diş fırçalama alışkanlığı edinmek ve doğru diş macununu kullanmak büyük önem taşır. Sağlıklı bir ağız için bilinçli tercihler yaparak en iyi sonucu elde edebilirsiniz.
Bu konu ile ilgili olarak aşağıdaki yazılarıma da göz atabilirsiniz.
DİŞİ HEKİMLİĞİNDE FLOR KULLANIMI
DİŞ HASSASİYETİ NEDİR? DİŞ HASSASİYETİNİ GİDERMENİN YOLLARI
AĞIZ İÇİNDE YARALAR-ALERJİK REAKSİYONLAR
BEBEK VE ÇOCUKLARDA AĞIZ VE DİŞ SAĞLIĞI
GARGARA VE AĞIZ SULARI (ağız gargarası)
Sağlıklı Günler Dileklerimle..
Diş Hekimi H. Tuncay Akdoğanlı
Diş Eti Hastalıkları Uzmanı
